Les polítiques de retorn de migrants del Govern valencià en el context de recuperació de la Gran Recessió

Autors/ores

Resum

L'article presenta un estudi de cas de les polítiques de la Generalitat Valenciana orientades al retorn de migrants —l'Estratègia Valenciana de Retorn i el Pla GenT—, amb el propòsit d'enriquir el debat teòric actual sobre la migració de retorn i les polítiques d'emigració. A través de l'anàlisi documental, l'estudi analitza i compara els diferents elements que componen aquestes polítiques segons la perspectiva analítica de la teoria de l'acció proposada per Subirats (2012). Els resultats de l'estudi mostren, d'una banda, divergències en totes dues iniciatives quant al caràcter participat, en la representació social de la persona migrant retornada, en la percepció de la reintegració i en com es reflecteix en les mesures proposades; mentre que, d'altra banda, evidencien similituds en la consideració de l'enfocament transnacional en alguns dels seus supòsits i en el desenvolupament d'aquestes, així com en quina mesura el retorn és percebut com el final del cicle migratori.

Paraules clau

polítiques d'emigració, migració de retorn, reintegració, transnacionalisme, participació, talent, postcrisi, Comunitat Valenciana

Referències

Betrisey Nadali, Débora (2020). «La movilidad de los mejores: Políticas migratorias para jóvenes y nuevos saberes de estado en el contexto español». Migraciones Internacionales, 11. https://doi.org/10.33679/rmi.v1i1.1986

Bilgili, Özge (2022). «Return and transnationalism». En: King, Russell y Kuschminder, Katie (ed.). The handbook of return migration. Cheltenham: Edward Elgar, 38-52. https://doi.org/10.4337/9781839100055.00011

Boros, Lajos y Hegedűs, Gábor (2016). «European national policies aimed at stimulating return migration». En: Nadler, Robert; Kovács, Zoltán; Glorius, Birgit y Lang, Thilo (eds.). Return Migration and Regional Development in Europe Mobility Against the Stream [eBook]. Palgrave Macmillan, 333-357.

Carling, Jørgen y Erdal, Marta Bivand (2014). «Return migration and transnationalism: How are the two connected?». International Migration, 52(6), 2-12. https://doi.org/10.1111/imig.12180

Cassarino, Jean-Pierre (2004). «Theorising Return Migration: The Conceptual Approach to Return Migrants Revisited». International Journal on Multicultural Societies, 6(2), 253‑279.

Cassarino, Jean-Pierre (2008). Return Migrants to the Maghreb: Reintegration and Development Challenges. San Domenico di Fiesole: European University Institute (EUI). Robert Schuman Centre for Advanced Studies.

Conselleria de Participación, Transparencia, Cooperación y Calidad Democrática. Generalitat Valenciana (2023). Estrategia de Retorno de las Personas Valencianas en el exterior a la Comunitat Valenciana: Una estrategia codiseñada con la ciudadanía y con todos los agentes implicados en el proceso de retorno a la Comunitat Valenciana. https://ir.uv.es/wB6JQav

De Haas, Hein y Vezzoli, Simona (2011). Leaving Matters: The Nature, Evolution and Effects of Emigration Policies. DEMIG Project Paper 4. Oxford: International Migration Institute. University of Oxford.

Délano, Alexandra y Gamlen, Alan (2015). «Comparing and Theorizing State-Diaspora relations». Political Geography, 41, 43-53. https://doi.org/10.1016/j.polgeo.2014.05.005

Duval, David Timothy (2004). «Linking return visits and return migration among Commonwealth Eastern Caribbean migrants in Toronto». Global Networks, 4(1), 51-67. https://doi.org/10.1111/j.1471-0374.2004.00080.x

Fernández-Guzmán, Eduardo (2011). «Revisión bibliográfica sobre la migración de retorno». Norteamérica, 6(1), 35-68.

Glick Schiller, Nina; Basch, Linda y Blanc-Szanton, Cristina (1995). «From immigrant to transmigrant: Theorizing transnational migration». Anthropology Quarterly, 68(1), 48-63.

González-Martín, Beatriz y Pumares, Pablo (2021). «De vuelta a casa: El retorno de los jóvenes españoles desde Europa». Revista Española de Sociología, 30(4), a73. https://doi.org/10.22325/fes/res.2021.73

Heckmann, Friedrich (2001). Effectiveness of National Integration Strategies Towards Second Generation Youth in a Comparative European Perspective. Bruselas: European Commission. Final Report.

IOM (2004). Glossary on Migration. Ginebra: International Organization for Migration. https://ir.uv.es/af0ZM2R

IOM (2015). Reintegration: Effective Approaches. Ginebra: International Organization for Migration. https://ir.uv.es/MdLW0T6

King, Russell y Christou, Anastasia (2011). «Of counter-diaspora and reverse transnationalism: Return mobilities to and from the ancestral homeland». Mobilities, 6(4), 451-466. https://doi.org/10.1080/17450101.2011.603941

King, Russell y Kuschminder, Katie (eds.) (2022). Handbook of return migration. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.

Kuschminder, Katie (2017). Reintegration Strategies: Conceptualizing How Return Migrants Reintegrate. Cham: Palgrave Macmillan.

Kuschminder, Katie (2022). «Reintegration Strategies». En: King, Russell y Kuschminder, Katie (ed.). The handbook of return migration. Cheltenham: Edward Elgar, 200-211.

Mármora, Lelio (2002). Las políticas de migraciones internacionales. Buenos Aires: OIM-Paidós.

Mayntz, Renate (1980). Implementation politischer Programme: Empirische Forschungberichte. Königstein im Taunus: Athenäum.

Mayntz, Renate (1983). Implementation politischer Programme II: Ansätze zur Theoriebildung. Opladen: Westdeutscher Verlag.

Moran-Taylor, Michelle y Menjívar, Cecilia (2005). «Unpacking longings to return: Guatemalans and Salvadorans in Phoenix, Arizona». International Migration, 43(4), 91-121. https://doi.org/10.1111/j.1468-2435.2005.00334.x

Mueller, Charlotte (2022). «Diaspora return and knowledge transfer». En: King, Russell y Kuschminder, Katie (ed.). The handbook of return migration. Cheltenham: Edward Elgar, 331-343.

Nadler, Robert; Lang, Thilo; Glorius, Birgit y Kovács, Zoltán (2016). «Conclusions: Current and future perspectives on return migration and regional development in Europe». En: Nadler, Robert; Kovács, Zoltán; Glorius, Birgit y Lang, Thilo (eds.). Return Migration and Regional Development in Europe: Mobility Against the Stream [eBook]. Palgrave Macmillan, 359-376.

Padilla, Beatriz y Azevedo, Joana (2017). «Introdução». En: Padilla, Beatriz; Azevedo, Joana y França, Thais (org.). Migrações internacionais e políticas públicas portuguesas. Lisboa: Mundos Sociais, 1-5.

Pasetti, Francesco (2017). «Living in the Past, Leaving in the Present: Emigration and Diaspora Policies in Spain». En: Weinar, Agnieszka (ed.). Emigration and Diaspora Policies in the Age of Mobility. Nueva York: Springer, 187-203.

Pinho, Filipa; Marques, José Carlos y Góis, Pedro (2022). «Portugal e Espanha, países para regressar: Uma análise comparativa de políticas de recuperação de emigrantes». Cidades, Comunidades e Territórios, 44, 104-120. https://doi.org/10.15847/cct.26508

Potter, Robert B.; Conway, Dennis y St. Bernard, Godfrey (2009). «Transnationalism personified: Young returning Trinidadians in their own words». Journal of Economic and Human Geography, 100(1), 101-113. https://doi.org/10.1111/j.1467-9663.2008.00473.x

Ragazzi, Francesco (2014). «A comparative analysis of diaspora policies». Political Geography, 41(1), 74-89. https://doi.org/10.1016/j.polgeo.2013.12.004

Reynolds, Tracey (2008). Ties that Bind: Families, Social Capital and Caribbean Second-Generation Return Migration. Sussex Migration Working Paper, 46. Brighton: University of Sussex.

Rovetta Cortés, Ana Irene (2018). «No me toca el corazón: Examinando las políticas para la diáspora en Galicia y Véneto». Papers: Revista de Sociología, 103(3), 395-421. https://doi.org/10.5565/rev/papers.2434

Scharpf, Fritz W. (1997). Games real actors play: Actor-centered institutionalism in policy research. Boulder: Westview Press.

Stark, Oded (1991). The Migration of labor. Cambridge: Basil Blackwell.

Subirats, Joan et al. (2012). Análisis y gestión de políticas públicas. Barcelona: Ariel.

Todaro, Michael P. (1969). «A model of labor migration and urban unemployment in less-developed countries». The American Economic Review, 59, 138-148.

Normativas y textos legislativos consultados

Consell (2017). «ACUERDO de 9 de junio de 2017, del Consell, por el que se aprueba el Plan GenT (Generació Talent)». Diari Oficial de la Generalitat Valenciana, 8080 (10 de julio). https://ir.uv.es/PbsgN2n

Conselleria de Innovación, Universidades, Ciencias y Sociedad Digital. Bases reguladoras para la concesión de subvenciones del programa-Plan GenT (2018, 2020). https://ir.uv.es/vYo8spo

Conselleria de Innovación, Universidades, Ciencias y Sociedad Digital. Resolución convocatoria subvenciones del programa para el apoyo a personas investigadoras con talento – Plan GenT (2019, 2020, 2021, 2022).

Biografia de l'autor/a

Anna Giulia Ingellis, Universitat de València

Doctora per la Universitat “La Sapienza” de Roma, és professora titular en el Departament de Sociologia i Antropologia Social, Universitat de València, Espanya. Les seves principals línies de recerca són migracions intracomunitàries, desigualtat de gènere en el sud d'Europa, participació juvenil i canvi social.

Publicades

31-07-2024

Descàrregues

Les dades de descàrrega encara no estan disponibles.