Antipatia i simpatia cap als immigrants de diferents orígens: el cas de Tenerife
Resum
Aquest estudi investiga les percepcions d’antipatia i simpatia cap als grups d’immigrants en la població autòctona de Tenerife (Illes Canàries). S’utilitza un model Logit no sols per estimar les probabilitats d’antipatia, indiferència i simpatia per cada grup d’origen immigrant, sinó també per quantificar probabilísticament els efectes conjunts de diferents atributs individuals sobre aquestes percepcions socials. Els resultats, basats en les dades de l’enquesta realitzada a 479 enquestats, mostren que existeixen diferències significatives en les actituds segons l’origen dels immigrants. L’antipatia es dirigeix més comunament cap als immigrants de l’Europa de l’Est i de l’Àfrica del Nord, mentre que la simpatia s’expressa amb major freqüència cap a les persones de l’Amèrica Llatina, la Unió Europea i l’Àfrica subsahariana. Els predictors clau de l’antipatia inclouen l’edat avançada, el menor nivell educatiu, la participació activa en el mercat laboral, l’afiliació religiosa catòlica i la ideologia política de dretes. Per contra, el gènere i la zona residencial van mostrar una influència mínima en les actituds. L’estudi també identifica diferents perfils extrems caracteritzats per combinacions d’aquests atributs, la qual cosa demostra una variació substancial en la probabilitat d’antipatia o simpatia entre els diferents grups d’immigrants. Les troballes abonen el model d’amenaça diferenciada, que postula que les amenaces percebudes i el seu impacte varien entre els segments de la població en funció de les característiques del grup. Els resultats subratllen la importància de polítiques socials adaptades que abordin les preocupacions i percepcions específiques associades amb les diferents comunitats d’immigrants. Les recerques futures han d’incorporar contextos socials dinàmics i perspectives qualitatives per explorar més a fons els mecanismes subjacents de les actituds intergrupals.
Paraules clau
actituds cap als immigrants, relacions interculturals , percepció d'amenaça intergrupal , prejudicis, model LogitReferències
Abdelaaty, Lamis and Steele, Liza G. (2020). “Explaining Attitudes Toward Refugees and Immigrants in Europe”. Political Education, 70 (1), 110–130. https://doi.org/10.1177/0032321720950217
An, Brian (2015). “The Role of Social Desirability Bias and Racial/Ethnic Composition on the Relation Between Education and Attitude Toward Immigration Restrictionism”. The Social Science Journal, 52 (4), 459–467. https://doi.org/10.1016/j.soscij.2014.09.005
Barroso-González, Clara; Abasolo-Alesson, Ignacio and Cáceres-Hernández, José Juan (2016). “Health Inequalities by Socioeconomic Characteristics in Spain: The Economic Crisis Effect”. International Journal for Equity in Health, 15 (62), 1–12. https://doi.org/10.1186/s12939-016-0346-4
Buraschi, Daniel and Godenau, Dirk (2020). La Percepción de la Inmigración en Tenerife. Cabildo de Tenerife. https://doi.org/10.25145/r.obitfact.2019.14
Borkowska, Magdalena and Laurence, James (2024). “The Role of Ethnic Diversity and Residential Segregation in Shaping Anti-Immigrant Sentiment and Support for Brexit”. Political Studies, 0 (0), 1–12. https://doi.org/10.1177/00323217241261748
Campbell, Donald (1965). “Ethnocentric and Other Altruistic Motives”. In: D. Levine (ed.). Nebraska Symposium on Motivation (pp. 283–311). University of Nebraska Press.
Cea D’Ancona, María Ángeles (2015). “Los efectos de la crisis económica en la molduración y evolución de la opinión pública española ante la inmigración”. Migraciones. Publicación del Instituto Universitario de Estudios sobre Migraciones, (37), 29–52. https://doi.org/10.14422/mig.i37.y2015.002
Cebolla-Boado, Hector and González-Ferrer, Amparo (2016). ¿Ha podido más la crisis o la convivencia?: sobre las actitudes de los españoles ante la inmigración. Fundación Alternativas.
Ceobanu, Alin and Escandell, Xavier (2010). “Comparative analyses of public attitudes toward immigrants and immigration using multinational survey data: A review of theories and research”. Annual Review of Sociology, 36, 309–328. https://doi.org/10.1146/annurev.soc.012809.102651
Coenders, Marcel and Scheepers, Peer (2003). “The Effect of Education on Nationalism and Ethnic Exclusionism: An International Comparison”. Political Psychology, 24 (2), 313–343. https://doi.org/10.1111/0162-895X.00330
Davidov, Eldad and Semyonov, Moshe (2017). “Attitudes Toward Immigrants iIn European Societies”. International Journal of Comparative Sociology, 58 (5), 359–366. https://doi.org/10.1177/0020715217732183
De Coninck, David (2019). “Migrant Categorizations and European Public Opinion: Diverging Attitudes Towards Immigrants and Refugees”. Journal of Ethnic and Migration Studies, 46 (9), 1667–1686. https://doi.org/10.1080/1369183X.2019.1694406
Dixon, Jeffrey (2006). “The Ties That Bind and Those That Don’t: Toward Reconciling Group Threat and Contact Theories of Prejudice”. Social Forces, 84 (4), 2179–2204. https://doi.org/10.1353/sof.2006.0085
Esses, Victoria M.; Jackson, Linne M. and Armstrong, Tamara L. (1998). “Intergroup Competition and Attitudes Toward Immigrants and Immigration: An Instrumental Model of Group Conflict”. Journal of Social Issues, 54 (4), 699–724. https://doi.org/10.1111/j.1540-4560.1998.tb01244.x
Ford, Robert (2011). “Acceptable and Unacceptable Immigrants: How Opposition to Immigration in Britain Is Affected by Migrants' Region of Origin”. Journal of Ethnic and Migration Studies, 37 (7), 1017–1037. https://doi.org/10.1080/1369183X.2011.572423
García-Muñoz, Teresa María and Milgram-Baleix, Juliette (2021). “Explaining Attitudes Towards Immigration: The Role of Economic Factors”. Politics and Governance, 9 (4), 159–173. https://doi.org/10.17645/pag.v9i4.4487
González-Enríquez, Carmen; Mariscal-de-Gante, Álvaro and Rinken, Sebastian (2024). “Las actitudes hacia la inmigración y los inmigrantes en España: Una tipología”. Papers, 109 (3), 1–26. https://doi.org/10.5565/rev/papers.3261
Hainmueller, Jens and Hiscox, Michael J. (2007). “Educated Preferences: Explaining Attitudes Toward Immigration in Europe”. International Organization, 61 (2), 399–442. https://doi.org/10.1017/S0020818307070142
Hellwig, Timothy and Sinno, Abdulkader H. (2017). “Different Groups, Different Threats: Public Attitudes Towards Immigrants”. Journal of Ethnic and Migration Studies, 43 (3), 339–358. https://doi.org/10.1080/1369183X.2016.1202749
Igartua, Juan José and Muñiz, Carlos (2004). “Encuadres noticiosos e inmigración. Un análisis de contenido de la prensa y televisión españolas”. Zer. Revista de Estudios de Comunicación, 9 (16), 87–104. https://doi.org/10.1387/zer.5311
Jackman, Mary R. and Muha, Michael J. (1984). “Education Aand Intergroup Attitudes: Moral Enlightenment, Superficial Democratic Commitment, or Ideological Refinement?”. American Sociological Review, 751–769. https://doi.org/10.2307/2095528
Janus, Alexander L. (2010). “The Influence of Social Desirability Pressures on Expressed Immigration Attitudes”. Social Science Quarterly, 91 (4), 928–946. https://doi.org/10.1111/j.1540-6237.2010.00742.x
Jedinger, Alexander and Eisentraut, Marcus (2020). “Exploring the Differential Effects of Perceived Threat on Attitudes Toward Ethnic Minority Groups in Germany”. Frontiers in Psychology, 10, 2895. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02895
Kaufmann, Eric and Harris, Gareth (2015). “‘White Flight’ or Positive Contact? Local Diversity and Attitudes to Immigration in Britain”. Comparative Political Studies, 48 (12), 1563–1590. https://doi.org/10.1177/0010414015581684
Kehrberg, Jason E. (2007). “Public Opinion on Immigration in Western Europe: Economics, Tolerance, and Exposure”. Comparative European Politics, 5, 264–281. https://doi.org/10.1057/palgrave.cep.6110099
Kesler, Alan and Freeman, Gary (2005). “Public Opinion in the EU on Immigration from Outside the Community”. Journal of Common Market Studies, 43 (4), 825–850. https://doi.org/10.1111/j.1468-5965.2005.00598.x
McDaniel, Eric L.; Nooruddin, Irfane and Faith Shortle, Allyson (2011). “Divine Boundaries: How Religion Shapes Citizens’ Attitudes Toward Immigrants”. American Politics Research, 39 (1), 205–233. https://doi.org/10.1177/1532673X10371300
Meuleman, Bart; Abts, Kohen; Slootmaeckers, Kohen and Meeusen, Cecil (2019). “Differentiated Threat and the Genesis of Prejudice: Group-Specific Antecedents of Homonegativity, Islamophobia, Anti-Semitism, and Anti-Immigrant Attitudes”. Social Problems, 66 (2), 222–244. https://doi.org/10.1093/socpro/spy002
Morera, María Dolores; Marichal, Francisco Antonio; Quiles, María Nieves; Betancor, Verónica; Rodríguez, Ricardo; Rodríguez, Antonio; Coello, Enrique Antonio and Vargas, Inmaculada (2004). “La percepción de semejanza intergrupal y la identificación con el endogrupo: ¿Incrementa o disminuye el prejuicio?”. Psicothema, 16 (1), 70–75.
O’Rourke, K. H. and Sinnott, R. (2006). “The determinants of individual attitudes towards immigration”. European journal of political economy, 22 (4), 838-861. https://doi.org/10.1016/j.ejpoleco.2005.10.005
Pettigrew, Thomas F. and Meertens, Roel W. (1995). “Subtle and Blatant Prejudice in Western Europe”. European Journal of Social Psychology, 25, 57-75. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420250106
Pettigrew, Thomas F.; Wagner, Ulrich and Christ, O. (2007). “Who Opposes Immigration?: Comparing German with North American Findings”. Du Bois Review: Social Science Research on Race, 4 (1), 19-39. https://doi.org/10.1017/S1742058X07070038
Quillian, Lincoln (1995). “Prejudice as a Response to Perceived Group Threat: Population Composition and Anti-Immigrant and Racial Prejudice in Europe”. American Sociological Review, 60 (4), 586-611. https://doi.org/10.2307/2096296
Rinken, Sebastian and Mariscal-de-Gante, Álvaro (2024). “Do Dependents Matter? Exploring Multiple Dimensions of Attitudes Toward Immigration and Immigrants”. Journal of Ethnic and Migration Studies, 50 (16), 3959–3980. https://doi.org/10.1080/1369183X.2024.2361072
Rinken, Sebastian; Pasadas-del-Amo, Sara; Rueda, María and Cobo, Beatriz (2021). “No Magic Bullet: Estimating Anti-Immigrant Sentiment and Social Desirability Bias with the Item-Count Technique”. Quality and Quantity, 55 (6), 2139–2159. https://doi.org/10.1007/s11135-021-01098-7
Rodríguez-Donate, María Carolina and Cáceres-Hernández, José Juan (2007). “Modelos de elección discreta y especificaciones ordenadas: una reflexión metodológica”, Estadística Española, 49 (166), 453–473.
Rodríguez-Donate, María Carolina; Cáceres-Hernández, José Juan; Guirao-Pérez, Ginés and Cano-Fernández, Víctor Javier (2009). “Individual Profiles and Wine Consumption Patterns in Tenerife. A Multinomial Logit Model”. Spanish Journal of Agricultural Research, 7 (4), 759–769. https://doi.org/10.5424/sjar/2009074-1090
Scheepers, Peer; Gijsberts, Merove and Coenders, Marcel (2002). “Ethnic Exclusionism in European Countries. Public Opposition to Civil Rights for Legal Migrants as a Response To Perceived Ethnic Threat”. European Sociological Review, 18 (1), 17–34. https://doi.org/10.1093/esr/18.1.17
Semyonov, Moshe and Glikman, Anya (2009). “Ethnic Residential Segregation, Social Contacts, and Anti-Minority Attitudes in European Societies”. European Sociological Review, 25 (6), 693–708. https://doi.org/10.1093/esr/jcn075
Stephan, Walter G. and Stephan, Cookie W. (2000). “An Integrated Threat Theory of Prejudice”. In S. Oskamp (Ed.). Reducing Prejudice and Discrimination (pp. 23-45). Lawrence Erlbaum.
Theil, Henri (1969). “A Multinomial Extension of the Linear Logit Model”. International Economic Review, 10, 251–259. https://doi.org/10.1007/978-94-011-2546-8_11
Train, Kenneth (2003). Discrete Choice Methods with Simulation. Cambridge University Press.
Valentova, Marie and Alieva, Aigul (2014). “Gender Differences in the Perception of Immigration-Related Threats”. International Journal of Intercultural Relations, 39, 175–182. https://doi.org/10.1016/J.IJINTREL.2013.08.010
Wilkes, Rina; Guppy, Neill and Farris, Lily (2008). “‘No Thanks, We’re Full’: Individual Characteristics, National Context, and Changing Attitudes Toward Immigration”. International Migration Review, 42 (2), 302–329. https://doi.org/10.1111/j.1747-7379.2008.00126.x
Publicades
Com citar
Descàrregues
Drets d'autor (c) 2025 Daniel Buraschi, Dirk Godenau, José Juan Cáceres Hernández

Aquesta obra està sota una llicència internacional Creative Commons Reconeixement-NoComercial 4.0.